Sprzęgła.

Sprzęgła służą do łączenia wałów w celu przeniesienia ruchu obrotowego z jednego wału na drugi. Umożliwiają one uruchamianie i zatrzymywanie maszyny roboczej przy pracującym silniku. Gdy nie zachodzi potrzeba zmiany prędkości obrotowej maszyny roboczej w stosunku do prędkości obrotowej silnika, sprzęgło jest zbędne; wtedy maszyna robocza i silnik są osadzone na wspólnym wale. Gdy odległość między silnikiem a maszyną jest duża i w związku z tym nie można użyć wału jednolitego, do łączenia jego odcinków służą sprzęgła stałe.

Sprzęgła stałe (nierozłączne): a) tulejowe, b) tarczowe, c) sprzęgło podatne skórzane palcowe.

W maszynach, w których istnieje potrzeba okresowego odłączenia pewnych części wału, tak aby nie przenosiły ruchu, np. wałek zdzieraka w maszynie do wyrobu lodów jadalnych, stosujemy sprzęgła włączalne (rozłączne), najczęściej sprzęgło tarczowe płaskie, tarczowe stożkowe lub wielopłytkowe.

Sprzęgła rozłączne cierne: a) tarczowe płaskie, b) tarczowe stożkowe, c) wielopłytkowe.

Do sprzęgieł rozłącznych zalicza się również sprzęgła kłowe, sprzęgła elektromagnetyczne oraz sprzęgła przegubowe.

Sprzęgło kłowe: a) części sprzęgła, b) sprzęgło w stanie włączonym.

Sprzęgła elektromagnetyczne umożliwiają stopniowe łagodne sprzęganie wałów dzięki stopniowemu zwiększaniu prądu doprowadzanego do uzwojenia elektromagnesu.

Sprzęgła przegubowe umożliwiają łączenie wałów, których osie tworzą ze sobą pewien określony kąt. W maszynach przemysłu spożywczego są spotykane również sprzęgła cierne włączane za pomocą sprężonego powietrza (pneumatyczne) lub cieczy (hydrauliczne).